Zelf je borsten onderzoeken, hoe doe je dat eigenlijk het beste?

Wees niet bang om zelf je borsten te onderzoeken

Borstkanker, alleen al bij het woord krijg ik de kriebels. En ik denk vele vrouwen met mij. Maar het is belangrijk om niet je kop ervoor in het zand te steken. Onderzoek regelmatig zelf je borsten op eventuele afwijkingen en bezoek je huisarts als je vermoedt dat er iets niet klopt.

Borstkanker komt namelijk best veel voor bij vrouwen. Ongeveer 1 op de 7 vrouwen krijgt er mee te maken. Gelukkig is het vaak goed te genezen, maar het op tijd erbij zijn speelt daarbij een belangrijke rol. Daarom is het goed om zelf elke maand je borsten te onderzoeken. Wees er niet bang voor, maar doe het gewoon. Hoe je dat het beste doet? Dat lees je hieronder!

 

Ken jij je borsten goed genoeg?

Als je aan je borsten voelt, dan voelt dat op sommige plekken wat hobbelig en bobbelig. Dat komt door het klierweefsel waar je borsten voor een groot deel uit bestaan. Het is belangrijk om te weten of dat altijd zo was of dat er afwijkingen zijn.

Ken jij je borsten eigenlijk goed? Dat is een belangrijk uitgangspunt als je maandelijks zelf je borsten onderzoekt. Hoe zien zij er normaal uit? Hangt de ene borst iets meer dan de ander? Hoe zien je tepels er normaal gesproken uit? Wat is de kleur van je huid? Dat is eigenlijk de nulmeting van je borsten. Vandaaruit kun je elke maand je borsten bekijken en onderzoeken om te ontdekken of er op een gegeven moment misschien iets afwijkends te zien is.

Houd er wel rekening mee dat je borsten tijdelijk anders aanvoelen als je ongesteld bent of zwanger bent. Borsten kunnen dat anders eruit zien en ook gevoeliger zijn en dat hoeft dus niet iets ergs te zijn. Twijfel je over de afwijking, benader dan je huisarts.

 

Wat is een knobbeltje in de borst?

Vaak wordt er gesproken dat je bij een knobbeltje in de borst alert moet zijn en dat een bezoek aan de huisarts dan sterk wordt aangeraden. Maar hoe voelt zo’n knobbeltje dan aan? Dat kan verschillend zijn. Het kan aanvoelen als een knikker (hard en glad), maar ook als een langwerpig iets of een plek waar een verdikking zit.

Het hoeft niet altijd ‘mis’ te zijn, een bobbeltje of knobbeltje kan namelijk ook een cyste zijn. Dat is een met vocht gevulde holte of een bindweefselknobbel. Ook hoeft een bepaalde afwijkende plek of kleur niet meteen borstkanker te zijn. Toch is het belangrijk om er alert op het zijn. En het allerbelangrijkste is misschien wel: denk je iets afwijkends te voelen of te zien bij je borst(en), ga dan meteen naar de huisarts! Die kan aangeven of er iets niet pluis is en of een vervolgonderzoek nodig is, maar hij of zij kan je ook geruststellen als er niets aan de hand is. En dat is een hele opluchting.

 

Waar let je op als je zelf je borsten onderzoekt?

Er is op internet veel te vinden waar je op moet letten als je zelf je borsten onderzoekt. Bijvoorbeeld:

• Opvallend knobbeltje in de borst of een bult op de borst
• Verharde plek in of op de borst
• Een plek op de borst die pijnlijk aanvoelt of anders aanvoelt dan je gewend bent (bijvoorbeeld ook het klierweefsel voelt op die plek anders aan of is pijnlijk)
• Deukjes, putjes of kuiltjes in de huid
• Je tepel voelt anders aan of ziet er anders uit, zoals roodheid, jeuk, schilfers
• Een tepel die ineens ingetrokken is, terwijl je dat nooit eerder had
• Dikkere ader of plek naar je tepel
• Dikke ader in je borst
• Ongewoon warme borst of een borst die ineens een andere kleur heeft
• Er komt ineens vocht uit je tepel dat bloederig, licht melkachtig of groen van kleur is)
• De huid van je borst ziet er anders uit (rood, schilfers, rimpelig, wondjes genezen moeilijker)
• Een plek op je borst dat pijnlijk aanvoelt
• Je oksel is gezwollen
• Je borst heeft ineens een andere vorm.

 

Hieronder vind je een handige afbeelding van hoe je symptomen van borstkanker zelf kunt ontdekken:

Bron: pfizer.nl

 

Hoe onderzoek je je borsten?

Nu je weet waar je op moet letten, is het ook handig om te weten hoe je je borsten dan elke maand onderzoekt. Daarin zijn 2 stappen, namelijk eerst bekijk je je borsten als je voor de spiegel staat en daarna ga je (ook staand) aan je borsten voelen. Een uitleg over de te nemen stappen:

Stap 1. Je borsten bekijken voor de spiegel

Eerst ga je ‘de buitenkant’ van je borsten goed bekijken. Zorg voor een ontbloot bovenlijf. Ga voor de spiegel staan, waarbij je goed je beide borsten en je beide oksels kunt zien. Houd je armen ontspannen langs het lichaam. Ga je borsten nu goed observeren en let bijvoorbeeld op:

• Hoe zien je borsten eruit? Hebben ze nog dezelfde vorm en grootte als de vorige keer dat je het zelfonderzoek deed?
• Hoe zien je tepels eruit? Is een tepel ingetrokken of ziet een tepel er anders uit dan de vorige keer? Is het rood, heeft het schilfers, komt er vocht uit terwijl dat niet hoort?
• Hoe ziet de huid van je borsten eruit? Heeft het op een plek of meerdere plekken ineens een andere kleur? Zie je rimpels of is er een bobbel, kuiltje of zwelling te zien?

Doe daarna je handen achter je hoofd en oberveer ook weer voor de spiegel je borsten. Zie je iets afwijkends of is het als de vorige keer? Neem bij twijfel altijd contact op met je huisarts!

 

Stap 2. Ga staand voelen aan je borsten

Nu ga je meer ‘de binnenkant’ van je borsten onderzoeken door goed aan je borsten te voelen. Dit kun je bijvoorbeeld onder de douche doen, maar je kunt het ook gewoon staand in de slaapkamer of badkamer doen. Op de website van damespraatjes.nl kwam ik een fijn overzicht tegen van hoe je je borsten kunt onderzoeken en ik ben blij dat damespraatjes.nl dit zo uitgebreid en duidelijk heeft beschreven. Die werkwijze is:

Linkerborst:

1. Ga rechtop staan. Onderzoek eerst je linkerborst door je linkerarm achter je hoofd te leggen. Probeer je te ontspannen
2. Ga met je rechterhand rechtsboven bij je linkerborst beginnen met voelen, dan rechtsonder, dan linksonder en dan linksboven en voel ook je tepel goed aan
3. Het makkelijkste is om met je rechterhand met 4 vingers (dus behalve je duim) kleine ronddraaiende bewegingen te maken. Daar mag je echt wel wat lichte druk op uitoefenen
4. Onderzoek je borst door elke keer van de rand van je borst naar je tepel toe te bewegen
5. Buig nu voorover en pak met je linkerhand de onderkant van je linkerborst
6. Voel met je vlakke rechterhand je linkerborst. Maak daarbij een rollende beweging met genoeg druk. Voel je iets opvallends, iets afwijkends?
7. Blijf nog steeds even voorover gebogen staan. Nu ga je je linker oksel nog even goed voelen. Laat je linkerarm naar beneden hangen en controleer met je rechterhand of je iets afwijkends voelt in je oksel (zoals een bobbeltje, pijnlijke plek). Begin bovenaan je oksel en voel het met je vingers aan naar beneden. Kijk ook of je tepel soepel aanvoelt
8. Houd je aandacht erbij en wees je bewust van wat je voelt! Voel je iets opvallends? Maak je je daar zorgen om of vertrouw je het niet? Ga naar je huisarts!

Rechterborst:

Onderzoek nu je rechterborst door de bovenstaande 8 stappen te volgen. Natuurlijk doe je alles in spiegelbeeld, dus waar er staat dat je je linkerhand moet gebruiken, gebruik je je rechterhand en daar waar er staat dat je je rechterhand moet gebruiken, gebruik je je linkerhand.

 

Hoe vaak?

Het is aan te raden om in ieder geval elke maand op een vaste dag in de maand je borsten te checken. Bijvoorbeeld iedere laatste dag van de maand. Zo blijf je up to date van hoe je borsten eruit zien en aanvoelen en of je afwijkingen constateert. Ikzelf doe daarnaast elke 2-3 jaar een preventieve mammografie en vaak ook nog een preventieve echo.

Daarnaast krijg je vanaf je 50^e tot je 75^e elke 2-3 jaar vanuit het RIVM een oproep om mee te doen met het Bevolkingsonderzoek Borstkanker. Het is een aanrader om daaraan mee te doen, want dan worden er röntgenfoto’s gemaakt van je borsten en wordt alles goed in de gaten gehouden.

Kortom, wees zuinig op je borsten en op je lijf en laat je niet onaangenaam verrassen door borstkanker. In heel veel gevallen is borstkanker goed te genezen, maar voorkomen is altijd beter dan genezen!