Kun je na je 40e een lactose intolerantie krijgen? Ja! En vaak al veel eerder!

Wat is een lactose intolerantie?

Steeds vaker hoor je de term ‘lactose intolerantie’. En dat het iets te maken heeft met dat je niet tegen melk kunt. Dat klopt inderdaad. Een lactose intolerantie houdt in dat je darmen de melk of melkproducten die je nuttigt niet goed kunnen verteren. Lactose is een soort van suiker dat in melk zit, ook wel melksuiker genoemd. En om de melksuiker goed te verteren is het enzym lactase nodig. Is het enzym lactase voldoende in je lichaam aanwezig, dan is er in principe geen probleem. Maar is het niet óf te weinig aanwezig, dan heb je de spreekwoordelijke ‘stront aan de knikker’.

 

Wat voel je als je een lactose intolerantie hebt?

Heel veel onrust in je darmen en buik. Veelgehoorde klachten zijn een opgezette buik, winderigheid, buikpijn, diarree en misselijkheid. Dit kan al ontstaan binnen een half uur nadat je iets met melk hebt gegeten of gedronken, of zelfs al eerder. De klachten duren gemiddeld 2 tot 6 uur of – als je pech hebt – langer. Meestal verdwijnen de klachten als de melk of melksporen niet meer in je lichaam zitten, dus als je het bijvoorbeeld eruit hebt gepoept.

 

Maar waarom gaat het zo mis in de darmen?

Je darmen proberen de hele dag voedsel te verteren. Zo ook melk en melkbestanddelen. Voor het verteren van lactose is dus het enzym lactase nodig. De genuttigde melk komt eerst aan in je dunne darm. Je dunne darm doet flink zijn best om de melk te verteren, maar dat lukt niet, omdat er te weinig van het enzym lactase is. Dus de melk glijdt onverteerd van je dunne darm naar de dikke darm. En daar gaat het meestal mis. Je dikke darm gaat nu namelijk nog een laatste poging wagen om de melk te verteren en gaat de melk vergisten. Daar word je niet blij van, want dan ontstaan dus de vervelende klachten als een opgezette buik, winderigheid, diarree, buikpijn en misselijkheid.

 

Vanaf welke leeftijd kun je een lactose intolerantie krijgen en tot welke leeftijd?

Ik heb dus (helaas) ook een lactose intolerantie. En ik was al 40 jaar toen ik het ontdekte. Dat wil zeggen, ik had al jarenlang last van darmklachten, maar mij nooit gerealiseerd dat dat door melk zou kunnen komen. Totdat ik op mijn veertigste een week geen melk en melkproducten nuttigde en toen waren mijn klachten volledig weg! Ik vermoed dat ik al vanaf mijn pubertijd een lactose intolerantie aan het ontwikkelen was. Kun je nagaan, pas 25 jaar later wist ik wat het was.

Maar hoe zit het dan? Vanaf wanneer en tot welke leeftijd kun je een lactose intolerantie krijgen? Om dat te ontdekken, is het handig dat je weet dat de medische wereld in principe 3 vormen van lactose intolerantie hanteert, te weten:

 

# Primaire lactose intolerantie

Als baby drink je melk en je babylichaam is daar dan ook volledig op ingericht. Oftewel, je babylichaam maakt genoeg van het enzym lactase aan om de melk te verteren. Niks aan de hand dus. Maar dan word je ouder en zou je in principe geen melk meer nodig hebben, omdat je ander voedsel kunt gaan eten. Dat is ook in de dierenwereld zo: een volwassen dier zie je ook geen melk meer drinken bij zijn moeder. Dus je lichaam gaat van nature minder van het enzym lactase aanmaken en bij een aantal mensen wordt het helemaal niet meer aangemaakt.

En nu komt een rare gewoonte van de mens: we blijven kaas, melk, boter, yoghurt, slagroom en andere melkproducten eten. Vaak heel veel, terwijl je lichaam daar van nature helemaal niet meer op is ingesteld! Maar probeer jij maar al die lekkere koekjes, roomijsjes, taartjes, chocolaatjes, yoghurtjes en sausjes te laten staan. Het is bijvoorbeeld in Nederland zo ingeburgerd! Maar met een primaire lactose intolerantie zul je wel moeten.

 

#Secundaire lactose intolerantie

De secundaire lactose intolerantie kan op elke leeftijd ontstaan en ontstaat meestal als je (dunne) darmwand is beschadigd. De grootste boosdoeners zijn bijvoorbeeld bepaalde ziektes, bepaalde medicijnen en als je een darmoperatie hebt gehad. Deze factoren kunnen ervoor zorgen dat je tijdelijk of permanent een lactose intolerantie krijgt, vanwege het niet meer kunnen aanmaken van het enzym lactase.

 

# Aangeboren lactose intolerantie

De 3^e vorm is de aangeboren lactose intolerantie. Dit houdt in dat baby’s al op jonge leeftijd geen melk kunnen verdragen. Buikkrampen en diarree zijn dan het gevolg. Een huisarts of arts kan na wat onderzoeken meestal constateren dat de baby niet tegen melk kan.

 

Wil je meer weten over lactose intolerantie? Kijk dan op de website van Blij Lactosevrij. Boordevol artikelen, lactosevrije recepten en tips!

 

Waarom krijgt de één wel last en de ander niet?

Een bijzonder weetje is dat mensen in Noord-Europa statistisch en genetisch gezien op latere leeftijd een lactose intolerantie kunnen krijgen en mensen met een Zuid-Europese, Aziatische, Afrikaanse of Zuid-Amerikaanse afkomst al veel eerder. Dat is genetisch bepaald en daarom zul je bijvoorbeeld in veel Aziatische landen in vrijwel alle gerechten geen spoortje van koemelk tegenkomen. Zij zijn gewend om te koken met kokosmelk, sojamelk, rijstemelk of amandelmelk, gewoonweg omdat ongeveer 90% van hen lactose intolerant is.

In Nederland is gebleken dat ‘maar’ 15-20% van de Nederlanders een lactose intolerantie heeft. Bij deze mensen wordt het enzym lactase niet of heel minimaal aangemaakt. De overige 80-85% van de Nederlanders heeft vrijwel geen last van klachten, omdat er in hun lichaam nog voldoende lactase wordt aangemaakt en/of het geeft geen klachten.

 

Hoe kom je erachter of je een lactose intolerantie hebt?

Drie manieren:

• Zelf testen: je nuttigt een week of twee weken totaal geen melk of melkbestanddelen en kijkt hoe je lichaam erop reageert. Nemen je klachten af, dan kun je verder onderzoeken of je inderdaad niet tegen melk kunt.

 

• Eliminatie provocatie test: onder begeleiding van een diëtist nuttig je een maand geen melk en daarna wordt het weer een beetje toegevoegd aan je dieet. Nemen eerst de klachten af en daarna weer toe, dan is de kans groot dat je een lactose intolerantie hebt.

 

• Lactose Tolerantie test: dit is een bloedsuikertest en wordt door een arts gedaan. Maakt je lichaam voldoende lactase aan om de melk te verteren, dan is het de hoeveelheid suiker in je bloed hoog. Maakt je lichaam te weinig van het enzym lactase aan, dan zijn er weinig suikers in je bloed te vinden en kan de arts mogelijk concluderen dat je een lactose intolerantie hebt.

 

• Waterstof ademtest: als je een lactose intolerantie hebt, dan is de concentratie waterstof in je adem in principe hoger dan wanneer je geen lactose intolerantie hebt. De hoogte van de waardes wordt door een arts gemeten en daaruit worden conclusies getrokken.

 

Tip van de Veertigplus mus

Vermoed je bij jezelf of bij bijvoorbeeld je partner of kind een lactose intolerantie? Loop er niet langer mee rond en laat een paar van de bovenstaande testen doen door artsen. Vaak moet je hiervoor bij een MLD arts (Maag Lever Darmarts) zijn en die verwijzing kan je huisarts je geven.

 

En vergeet niet,
Zorg goed voor je lichaam, lieve Veertigplus mus!

 

Heb jij nog tips?

Heb jij nog tips over hoe je het beste kunt omgaan met een lactose intolerantie. Of wil je je eigen ervaringen delen? Zet het gerust in een reactie hieronder. Alle tips zijn welkom!